Από τα πανάρχαια χρόνια ο άνθρωπος δεν έπαψε να παρανομιάζει τον διπλανό του, να του προσάπτει κάποιο σκωπτικό ή άλλο χαρακτηρισμό που σιγά σιγά καθιερωνόταν και επικρατούσε.Γενικά τα παρανόμια ή αλλιώς παρατσούκλια, μπορεί να πει κανείς πως αντικατοπτρίζουν, μια κοινωνία, απεικονίζουν χαρακτήρες, παραπέμπουν σε επαγγέλματα, συνήθειες κτλ.
Στην ελληνική κοινωνία τα παρατσούκλια μπορούν να αποδοθούν και στην έμφυτη διάθεση των Ελλήνων να τρώγονται μεταξύ τους. Και όταν δεν υπάρχουν πραγματικοί λόγοι εφευρίσκουν διάφορους, ώστε, να… βρίσκονται σε δουλειά. Μια από τις αγαπημένες τους ασχολίες, λοιπόν, είναι να χωρίζονται σε αντίπαλες περιοχές και να δίνει ο ένας στον άλλο διάφορα -κατά κύριο λόγο, υποτιμητικά-σκωπτικά παρατσούκλια.
Η μελέτη τους έχει ιδιαίτερο λαογραφικό και εθνολογικό ενδιαφέρον.
Ας δούμε λοιπόν με ποιά παρατσούκλια οι Ελληνες χαρακτηρίζαν σκωπτικά, τους κατοίκους της κάθε ελληνικής πόλης
• Αγρίνιο – Βλάχοι
Έτσι τους αποκαλούν οι Μεσολογγίτες, οι οποίοι θεωρούν τον εαυτό τους πολύ διακεκριμένο.
• Αθήνα – Γκάγκαροι
Γκάγκαρο ήταν το βαρύ ξύλο που ήταν κρεμασμένο με σκοινί πίσω από τις αυλόπορτες, τις οποίες έκλεινε με το βάρος του (gaga στα τούρκικα το ράμφος). Γκάγκαρος λεγόταν επί τουρκοκρατίας ο Αθηναίος της ανώτερης κοινωνικής τάξης, ο οποίος από το φόβο των Τούρκων, είχε στην πόρτα του γκάγκαρο.
Σημαίνει σήμερα ο γνήσιος Αθηναίος.
Έτσι λοιπόν Γκάγκαρος ήταν ο γηγενής Αθηναίος και όλοι άλλοι που ερχόντουσαν από την επαρχία ήταν οι «μπουρτζόβλάχοι» .... (παρατσούκλι που χαρακτήριζε τους εξ αχαιοπελασγών της Πίνδου νεοέλληνες )
• Άργος – Πρασάδες
Ως αντίποινα τους έβγαλαν έτσι, διότι έτρωγαν το πράσο με το οποίο χτυπούσαν το γαϊδούρι τους.
• Αρκαδία – Σκορδάς ή Αβγοζύγης
Σκορδάς λόγω των τοπικών προϊόντων και αβγοζύγης γιατί πρώτοι οι Αρκάδες πουλούσαν αυγά βάσει του μεγέθους τους – των αυγών -...
• Άρτα – Νερατζοκώληδες
Λόγω του ότι στην Άρτα έχουν πολλά νεράτζια και μεγάλους κώλους, άρα έχουν κώλους σαν νεράτζια.
• Βόλος – Αυστριακοί
Kυκλοφορούν διάφορες εκδοχές:
* Διότι οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες – σαν τους Αυστριακούς
* Διότι είναι ψυχροί άνθρωποι – σαν τους Αυστριακούς
* Διότι είναι μοχθηροί – επί Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ' τους Τούρκους.
* Διότι στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.
Αυτά τα λένε οι Λαρισαίοι. Οι εξηγήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι Βολιώτες είναι:
* Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη είχε διάφορα εμπορικά προνόμια, ένα από τα οποία ήταν και η ύπαρξη αυστριακού προξενείου και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό αυστριακή προστασία.
* Μετά το 1881, που ο Βόλος ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, η νέα διοίκηση φορολόγησε βαριά τη Θεσσαλία. Μπήκε ένας ιδιότυπος νέος κεφαλικός φόρος σε όλους τους > (κατά κύριο λόγο εμπόρους), κάτι το οποίο οδήγησε στους μαγαζάτορες να βάλουν ξένες, αυστριακές σημαίες στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν να φορολογηθούν.
Υπάρχει και η εκδοχή της Φρικηπαίδειας.
* Ο Βόλος είναι μία πόλη στην κεντρική Ελλάδα. Γνωστή αυστριακή αποικία που εξελίχθηκε σε αποικία των ΕΛ, μετά την εκδίωξή τους από την αφιλόξενη προσωρινή τους κατοικία, τη γνωστή υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας.
• Έβρος – Γκάτζοι ή Γκάτζολοι
Στο Σουφλί του νομού Έβρου παλαιότερα υπήρχαν πολλά γαϊδούρια, τα οποία τα έλεγαν αλλιώς και γκάτζους. Έτσι οι φαντάροι έβγαλαν κοροϊδευτικά την περιοχή Γκατζολία και έμεινε να φωνάζουν τους κατοίκους Γκάτζολους. Η ιστορική αμαξοστοιχία 604 ΕΒΡΟΣ ΕΞΠΡΕΣ λέγεται και Γκάτζος Εξπρές.
• Ηράκλειο – Σουμπερίτες ή Καστρινούς
Σουμπερίτες, διότι στην κατοχή ο Σούμπερ είχε την έδρα του στο Hράκλειο και Καστρινούς επειδή το Ηράκλειο ονομαζόταν και Κάστρο.
• Θεσσαλονίκη – Καρντάσια
Καρντάσι είναι ο αδερφός στα τουρκικά. Παλιά επεφτε πολυ δούλεμα από τους Αθηναίους επί του θέματος. Σαλονίκη δε, γνωστή και ως Καρντασούπολη! Οι θεσσαλονικείς είναι επίσης γνωστοί ως μπαγιάτηδες και ως παυλοκαταραμένοι.
• Ιωάννινα – Παγουράδες
Αποκαλούνται έτσι, γιατί παλιά λέγανε ότι στη λίμνη στα Γιάννενα καθρεπτιζόταν το φεγγάρι και οι Γιαννιώτες έτρεχαν με τα παγούρια για να μαζέψουν και καλά το μαγικό νερό!
• Κέρκυρα – Παγανέλια ή Φρανκολαντσέρηδες
Ονομάστηκαν έτσι γιατί παγανέλι στην κερκυραϊκή διάλεκτο σημαίνει περιστέρι και η Κέρκυρα (κυρίως οι πλατείες, αλλα γενικά όλη η πόλη της) είναι γεμάτη περιστέρια. Το φρανκολαντσέρηδες είναι άγνωστο από που βγαίνει.
• Καβάλα – Ψαροκασέλες
Έτσι τους αποκαλούν οι Ξανθιώτες.
• Κοζάνη – Σούρδοι
Λέγονται έτσι διότι προσποιούνταν ότι δεν άκουσαν κάτι – κοινώς ποιούσαν τη νήσσαν – όταν φυσικά δεν τους συνέφερε. Και ενώ οι μεν υπόλοιποι Έλληνες τους δέχτηκαν με αυτήν τους τη νοοτροποία, οι δε Εβραίοι δεν κατάφεραν να στεργιώσουν ούτε στιγμή στην περιοχή. Στα βλάχικα σούρδος σημαίνει κουφός / βλάκας.
• Κόρινθος – Λαΐδες
Γιατί Λαΐδα ήταν μια εταίρα της αρχαιότητας από την Κόρινθο.
• Κρήτη – Πέτσακες ή Σβούρους
Μάλλον από Ρέθυμνο, Ηράκλειο. Ο ορεσίβιος ή χωρικός που κατεβαίνει στην πόλη με ιμπεριαλιστικές διαθέσεις ως προς γυναίκες, μπάρια κλπ. με τα γνωστά αξεσουάρ (4χ4, μαύρο πουκάμισο κλπ κλπ). Τείνει να αντικαταστήσει και στα Χανιά το >. Σβούροι είναι οι κάγκουρες στην τοπική διάλεκτο.
• Κως – Μπόχαλοι
Προέρχεται από την τοπική διάλεκτο στην οποία το μπουκάλι το λένε μποχάλι.
• Λάρισα – Πλατυποδαράδες ή Πλατύποδες ή Τυρόγαλα
Οι Λαρισαίοι λέγονται έτσι λόγω του κάμπου που είναι επίπεδος και δεν βοηθάει στο σχηματισμό καμάρας στο πόδι. Το τυρόγαλα βγαίνει απ' το τοπικό προϊόν.
- Λέσβος – Γκαζμάδες
Τη Μυτιλήνη τη λένε Γκασμαδία ή Κασμαδία οι φαντάροι που υπηρετούν εκεί, επειδή η στρατιωτική ζωή εκεί έχει πολύ σκάψιμο, σκάβουν ορύγματα. Επίσης, υπάρχει και ο παλιός μύθος που λέει ότι (σύμφωνα με την παράδοση από στόμα σε στόμα των φαντάρων) όταν ήταν να φτιαχτεί το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, όλοι οι κάτοικοι πήγαν να συνδράμουν κρατώντας από έναν κασμά (και κανένας δεν κρατούσε φτυάρι ή σκαπέτι).
• Ναύπλιο – Κωλοπλένηδες
Οι Aργίτες τους αποκαλούν έτσι διότι πλένονταν στις τούρκικες τουαλέτες.
• Πάτρα – Μινάρες
Λίγο υποτιμητική λέξη για τους Πατρινούς που σημαίνει μ..άκας αλλά σε πιο light εκδοχή. Τυπικός χαιρετισμός: "που 'σαι ρε μιναρα"
- Πόντος – Ντουντούμια / Τουρκούλια
Ο όρος «Ντουντούμια» είναι άγνωστης προέλευσης, ενώ «Τουρκούλια» ονομάζονται λόγω της γεωγραφικής θέσης του Πόντου, στη σημερινή Τουρκία.
• Πρέβεζα – Σαρδέλες
Πιθανότατα, εξ’ αιτίας μιας εκ των σημαντικότερων πολιτιστικών εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα στην πόλη, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου και χρονολογείται από το 1975: της «Γιορτής της σαρδέλας». Η σαρδέλα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα της περιοχής. Κοροϊδευτικά ονομάζονται «Σαρδέλες» διότι λέγεται ότι οι Πρεβεζιάνοι βάζουν τις σαρδέλες στο κλουβί, για να κελαηδήσουν, δίκην ωδικών πουλιών.
• Πτολεμαΐδα – Καϊλαριώτες
Αυτό συμβαίνει γιατί η Πτολεμαϊδα λέγεται αλλιώς και Καϊλάρια. Επίσης λέγεται και λασποχώρι γιατί παλιά όταν έβρεχε ήταν ένα χωριό γεμάτο λάσπες.
• Ρόδος – Τσαμπίκοι
Κοινό όνομα στην Ρόδο, λόγω του μοναστηριού της Παναγίας της Τσαμπίκας, κοντά στο χωριό Αρχάγγελος. Η λέξη «Τσαμπίκα», σύμφωνα με την άγραφη προφορική παράδοση προέρχεται από τη λέξη «τσάμπα», που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει φωτιά, σπίθα. Σύμφωνα με την παράδοση, ένας βοσκός ανακάλυψε την εικόνα της Παναγίας όταν διέκρινε από μακριά το φως ενός καντηλιού που έκαιγε μπροστά της.
• Σαλαμίνα – Μπακαουκες ή Μανάρια
\
Για το "Μπακαουκας" υπάρχει και το γνωστό ανέκδοτο ότι στη σαλαμίνα επικρατεί... εμφύλιος μεταξύ των Μπακις και των Ουκας.
• Σέρρες – Ακανέδες
Λόγω του ότι στη πόλη των Σερρών φτιάχνονται ακανέδες (ένα είδος γλυκού σαν λουκούμι).
• Τρίκαλα – Κασέρια ή Σακαφλιάδες
Κασέρια λόγω τοπικού τυριού και Σακαφλιάδες λόγω του Σακαφλιά, ο οποίος έζησε την εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ήταν ο Δον Ζουάν της εποχής. Ήταν ένας ωραίος άντρας που είχε αναστατώσει την τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματά του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαιρώσανε (εξού και το γνωστό στιχάκι "Στα τρίκαλα στα δυό στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά"). Το σακαφλιάς κατά λέξη σημαίνει ο φίλος της σάρκας.
• Φλώρινα – Απόγονοι της Γιουργίας
Γιατί η γιούργα ήταν η Γεωργία στα φλωρινιώτικα. Ήταν η μεγαλύτερη πόρνη της Φλώρινας. Απ' τις μεγαλύτερες βρισιές για τους Φλωρινιώτες!
• Xαλκίδα – Τρελονερίτες
Απο το φαινόμενο της παλίρροιας. Τα τρελά νερά του Ευρίπου λένε οτι έχουν πειράξει και τα μυάλα των Χαλκιδέων.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου