Το πυρ - φωτιά (ένα από τα τέσσερα συστατικά της φύσεως, κατά τους φυσικούς φιλοσόφους), με την διπλή ιδιότητά του (καυστική και φωτιστική) προσκυνήθηκε ποικιλοτρόπως από τον άνθρωπο στα διάφορα στάδια της θρησκευτικής και πολιτιστικής του εξέλιξης και απέκτησε άλλη μια ιδιότητα, την λατρευτική
Στην πρώιμη θρησκευτικότητα παρατηρήθηκε η πυρολατρεία, όταν το πυρ ως μια τρομερή και ανεξέλεγκτη δύναμη της φύσεως θεωρήθηκε ιερό στοιχείο θεϊκής δυνάμεως.
Ο Ήφαιστος με την ιδιότητα του θεού της φωτιάς είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές εκφράσεις του ελληνικού ανθρωπομορφισμού. Κανένας από τους θεούς του ελληνικού Πανθέου δεν πλησίαζε περισσότερο προς τον άνθρωπο. Όταν ωστόσο η φυσική δύναμη του πυρός τέθηκε υπό τον έλεγχο του ανθρώπου και στην υπηρεσία του (με την κλοπή του από τους θεούς υπό του Προμηθέως και την απόδοσή του στον άνθρωπο- και σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι ο θεός της φωτιάς, και όχι άλλος αλυσοδένει τον Προμηθέα ), τότε το πυρ "προσκυνήθηκε" ως στοιχείο - σύμβολο της ανθρωπίνης δυνάμεως.
Η Εστία είναι η Θεά της Οικίας ή η ίδια η ιδέα του Άσβεστου Πυρός. Κατά τον Όμηρο η Εστία, «ιστίη» όπως αναφέρεται στην Οδύσσεια, είναι αντικείμενο θρησκευτικού σεβασμού, την οποία επικαλούνται ως μάρτυρα των όρκων μαζί με τον Δία, όσοι δε, τίθενται υπό την προστασία της είναι απαραβίαστοι.
Στην Θεογονία του Ησίοδου και στους Ομηρικούς Ύμνους εμφανίζεται περιβεβλημένη με ανθρωπομορφικό χαρακτήρα. Αναφέρεται ως θυγατέρα του Κρόνου και της Ρέας και ως πρώτο τέκνο αυτών. Αργότερα, οι ποιητές τιμούσαν σε αυτή την πρωτότοκη, την πρεσβύτατη των θεοτήτων.
Η έκφραση «Αφ' Εστίας» θυμίζει ότι η Εστία λάμβανε τις απαρχές όλων των θυσιών και πως στις ευωχίες οι πρώτες σπονδές γίνονταν προς τιμήν της.Η ιερή σημασία της λέξης Εστία φαίνεται απονεμημένη ως προς το Ιερό Πυρ που ανάβει για τις θυσίες. Στις θρησκευτικές δοξασίες των Ελλήνων έμειναν αυτές οι αναμνήσεις της αρχαίας ταυτότητας της Εστίας προς την ακτινοβόλο εστία του Βωμού.
Σε όλα τα Ιερά αντιπροσωπεύει το Ιερό Πυρ, που καίει προς τιμήν της θεότητος που κατοικεί σ' αυτό. Ο βωμός της στους Δελφούς ήταν η «Κοινή Εστία» των Ελλήνων, από εκεί άναβε η φωτιά των Ναών, η οποία δεν έσβηνε ποτέ.
Ο Ζώσιμος, ο τελευταίος εθνικός Έλληνας συγγραφέας, ιστορεί με ευλάβεια, ως εθνικός, («Νέα Ιστορία», Α΄ κεφ. 58) φαινόμενο σε ναό της Αφροδίτης κοντά στην Ηλιούπολη της Συρίας, όπου εμφανιζόταν πυρ στον αέρα, πότε σφαιροειδές, πότε δε σε σχήμα λαμπάδας. Αναφέρει επίσης, ότι οι ιερείς θησαύριζαν με το χρυσάφι, το ασήμι και τα υφάσματα, που έφερναν οι επισκέπτες του ναού.
Ο στρογγυλός Ναός της Αφροδίτης στο Baalbek του Λιβάνου, μεταξύ 1890 και 1900.
Ο Ήφαιστος με την ιδιότητα του θεού της φωτιάς είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές εκφράσεις του ελληνικού ανθρωπομορφισμού. Κανένας από τους θεούς του ελληνικού Πανθέου δεν πλησίαζε περισσότερο προς τον άνθρωπο. Όταν ωστόσο η φυσική δύναμη του πυρός τέθηκε υπό τον έλεγχο του ανθρώπου και στην υπηρεσία του (με την κλοπή του από τους θεούς υπό του Προμηθέως και την απόδοσή του στον άνθρωπο- και σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι ο θεός της φωτιάς, και όχι άλλος αλυσοδένει τον Προμηθέα ), τότε το πυρ "προσκυνήθηκε" ως στοιχείο - σύμβολο της ανθρωπίνης δυνάμεως.
Η Εστία είναι η Θεά της Οικίας ή η ίδια η ιδέα του Άσβεστου Πυρός. Κατά τον Όμηρο η Εστία, «ιστίη» όπως αναφέρεται στην Οδύσσεια, είναι αντικείμενο θρησκευτικού σεβασμού, την οποία επικαλούνται ως μάρτυρα των όρκων μαζί με τον Δία, όσοι δε, τίθενται υπό την προστασία της είναι απαραβίαστοι.
Στην Θεογονία του Ησίοδου και στους Ομηρικούς Ύμνους εμφανίζεται περιβεβλημένη με ανθρωπομορφικό χαρακτήρα. Αναφέρεται ως θυγατέρα του Κρόνου και της Ρέας και ως πρώτο τέκνο αυτών. Αργότερα, οι ποιητές τιμούσαν σε αυτή την πρωτότοκη, την πρεσβύτατη των θεοτήτων.
Η έκφραση «Αφ' Εστίας» θυμίζει ότι η Εστία λάμβανε τις απαρχές όλων των θυσιών και πως στις ευωχίες οι πρώτες σπονδές γίνονταν προς τιμήν της.Η ιερή σημασία της λέξης Εστία φαίνεται απονεμημένη ως προς το Ιερό Πυρ που ανάβει για τις θυσίες. Στις θρησκευτικές δοξασίες των Ελλήνων έμειναν αυτές οι αναμνήσεις της αρχαίας ταυτότητας της Εστίας προς την ακτινοβόλο εστία του Βωμού.
Σε όλα τα Ιερά αντιπροσωπεύει το Ιερό Πυρ, που καίει προς τιμήν της θεότητος που κατοικεί σ' αυτό. Ο βωμός της στους Δελφούς ήταν η «Κοινή Εστία» των Ελλήνων, από εκεί άναβε η φωτιά των Ναών, η οποία δεν έσβηνε ποτέ.
Παράσταση από αττική ερυθρόμορφη κύλικα, 515-510 π.α.χ.χ. Υπογράφετε από τον αγγειοπλάστη Ευξίθεο και τον αγγειογράφο Όλτο. Εικονίζεται συγκέντρωση Θεών. Στο μέσο της σκηνής ο Δίας σπένδει με φιάλη που του γεμίζει ο οινοχόος Γανυμήδης, πίσω από τον οποίο κάθεται η Εστία, κρατώντας καρποφόρα κλαδιά.
Ο Ζώσιμος, ο τελευταίος εθνικός Έλληνας συγγραφέας, ιστορεί με ευλάβεια, ως εθνικός, («Νέα Ιστορία», Α΄ κεφ. 58) φαινόμενο σε ναό της Αφροδίτης κοντά στην Ηλιούπολη της Συρίας, όπου εμφανιζόταν πυρ στον αέρα, πότε σφαιροειδές, πότε δε σε σχήμα λαμπάδας. Αναφέρει επίσης, ότι οι ιερείς θησαύριζαν με το χρυσάφι, το ασήμι και τα υφάσματα, που έφερναν οι επισκέπτες του ναού.
(«Άφακα χωρίον εστίν μέσον Ηλιουπόλεώς τε και Βύβλου, καθ' ο ναός Αφροδίτης Αφακίτιδος ίδρυται· τούτου πλησίον λίμνη τις έστιν εοικυία χειροποιήτω δεξαμενή κατά μεν ουν το ιερόν και τους πλησιάζοντας τόπους πυρ επί του αέρος λαμπάδος η σφαίρας φαίνεται δίκην, συνόδων εν τω τόπω χρόνοις τακτοίς γινομένων, όπερ και μέχρι των καθ' ημάς εφαίνετο χρόνων. Εν δε τη λίμνη εις τιμήν της θεάς δώρα προσέφερον οι συνιόντες εκ τε χρυσού και αργύρου πεποιημένα, και υφάσματα μέντοι λίνου τε και βύσσου και άλλης ύλης τιμιωτέρας.»
Ο στρογγυλός Ναός της Αφροδίτης στο Baalbek του Λιβάνου, μεταξύ 1890 και 1900.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου