Αφού τους χτύπησαν και τους στραγγάλισαν μέχρι θανάτου, πέταξαν τα άψυχα σώματά τους στον Δούναβη. Ήταν ο Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος), από το θεσσαλικό χωριό Βελεστίνο, ετών 40, ο Ευστράτιος Αργέντης, έμπορος από τη Χίο, ετών 31, ο Δημήτριος Νικολίδης, γιατρός από τα Ιωάννινα, ετών 32, ο Αντώνιος Κορωνιός έμπορος και λόγιος από τη Χίο, ετών 27, ο Θεοχάρης Γεωργίου Τουρούτζιας, έμπορος από τη Σιάτιστα, ετών 22, ο Ιωάννης Εμμανουήλ, φοιτητής ιατρικής από την Καστοριά, ετών 24, ο αδελφός του Παναγιώτης Εμμανουήλ, υπάλληλος του Αργέντη, ετών 22 και ο Ιωάννης Καρατζάς, λόγιος από τη Λευκωσία της Κύπρου, ετών 31.
Ο Ιωάννης Καρατζάς γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1767 και το όνομά του συνδέθηκε με τον Διαφωτισμό και τον Αγώνα του ‘21, καθώς υπήρξε ένας από τους πρώτους ηρωομάρτυρες της Επανάστασης.
Δεν είναι γνωστό πότε εγκατέλειψε την Κύπρο, ωστόσο το όνομά του εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο ως νεωκόρος της ελληνικής Εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πέστη (σημερινή Βουδαπέστη) της Ουγγαρίας.
Επιπλέον, ο Κύπριος λόγιος εξέδωσε και διάφορα έργα, ως επί το πλείστο, φιλοσοφικά κείμενα. Μεγάλη απήχηση είχε και έχει το έργο του «Έρωτος αποτελέσματα», ένα ελληνικό πεζογράφημα, το οποίο εξέδωσε με τον στενό συνεργάτη του Αθανάσιο Ψαλιδά, όπως επίσης και το «Πίνακος Κέβητος του Θηβαίου». Τα έργα του στόχευαν στο να ξεφύγουν οι μαθητές από την αρχαιοπληξία και να μπορέσουν να κατανοήσουν το περιεχόμενο του κειμένου μέσα από την καθομιλουμένη, πρακτική καινοτόμος και πρωτοποριακή για τα δεδομένα της εποχής.
Ποια ακριβώς υπήρξε η δράση του και η σχέση του με τον Ρήγα Φεραίο, παραμένει άγνωστο. Από τα πρακτικά των ανακρίσεων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στη Βιέννη μετά τη σύλληψή τους από τους Αυστριακούς, καταγράφεται, σύμφωνα με τα λόγια του Καρατζά, πως «ο ίδιος δεν είχε καμία ιδιαίτερη σχέση με τον Φεραίο».
Αντιθέτως, υποστήριζε πως όταν είδε τον Θεοχάρη Τουρουντζιά να κρατά προκήρυξη του Ρήγα και ζήτησε από περιέργεια να τη δει, μόλις συνειδητοποίησε το «σκανδαλώδες περιεχόμενό της» πήγε στον λογοκριτή βιβλίων Πέτροβιτς με σκοπό να καταγγελθεί η προκήρυξη στις αρχές. Ωστόσο, ο συλληφθείς Τουρουντζιάς δήλωσε πως ο Καρατζάς ήθελε να δει την προκήρυξη και ευχήθηκε να δει μια μέρα την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Οι ανακριτές δεν πίστεψαν τον Καρατζά κι έτσι τον συνέλαβαν μαζί με άλλα επτά άτομα. Οι πληροφορίες που είχαν οι αρχές ήταν πως ο Κύπριος λόγιος είχε ζητήσει από τον λογοκριτή της Ιλλυρίας, Γαγάτζην, να του δώσει την άδεια να την ανατυπώσει.
Οι αυστριακές αρχές τρέμοντας στην ιδέα πως μια πιθανή ελληνική επανάσταση θα είχε αντίκτυπο και στον δικό της, ετερόκλητο εθνοτικά, λαό, εξασφάλισε κάποια ανταλάγματα από την Τουρκία και παρέδωσε τους συλληφθέντες στις τουρκικές αρχές Βελιγραδίου.
Τη νύχτα της 24ης Ιουνίου 1798 η Πύλη έδωσε την εντολή της και ο καϊμακάμης του Βελιγραδίου διέταξε την εκτέλεση των «συνωμοτών» με στραγγαλισμό. Την επομένη μέρα οι αυστριακές αρχές διέδωσαν τη φήμη πως δήθεν οι οχτώ άντρες πνίγηκαν στον Δούναβη στην προσπάθειά τους να δραπετεύσουν.
*Εικόνα με την αναμνηστική πλάκα στο πύργο Νεμπόισα στο Βελιγράδι, όπου ο Ρήγας και οι επτά σύντροφοί του βρήκαν φρικτό θάνατο.
Ιωάννης Καρατζάς, ο Κύπριος λόγιος της Επανάστασης και συμμάρτυρας του Ρήγα Φεραίου, 1767 – 1798
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου