ΤΟ ΜΠΛΕ ΦΩΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ

Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το tablet και το κινητό τηλέφωνο αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας. Ωστόσο, οι συσκευές αυτές εκπέμπουν ένα μπλε φως που, από τη μια, μας επιτρέπει να βλέπουμε με μεγαλύτερη ευκρίνεια και φωτεινότητα, ενώ από την άλλη, χωρίς την κατάλληλη προστασία, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά, μη αναστρέψιμα προβλήματα στην υγεία των ματιών μας…

• Τι είναι το μπλε φως;

Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερες μελέτες υποδεικνύουν την αρνητική επίδραση ενός μέρους του ορατού φάσματος, το οποίο «γειτονεύει» με την υπεριώδη ακτινοβολία. Πρόκειται για το εύρος του ορατού φάσματος που κυμαίνεται από τα 380 – 500 nm (νανόμετρα) και αφορά αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως μπλε φως, η ενέργεια του οποίου είναι σχεδόν η διπλάσια από εκείνη που έχει το ερυθρό φως στην άλλη άκρη του ορατού φάσματος.

Λόγω αυτής ακριβώς της υψηλής φωτεινής ενέργειας, το μπλε φως χρησιμοποιείται σε όλες τις σύγχρονες οθόνες LED ή ακόμη και στις λάμπες χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας («λάμπες οικονομίας»).

Τα προβλήματα που προκύπτουν από το μπλε φως που εκπέμπουν οι οθόνες LED αυξάνονται όταν η οθόνη που χρησιμοποιούμε βρίσκεται πολύ κοντά στα μάτια μας και για μεγάλο χρονικό διάστημα -κάτι που σχετίζεται άμεσα και με τα μεγάλα ποσά ενέργειας που εκπέμπουν αυτές, μιας και το 40% της φωτεινότητας από μια οθόνη LED αποτελείται από μπλε φως.

Από την άλλη, το μπλε φως έχει και ευεργετικές ιδιότητες και οποιαδήποτε παρεμπόδισή του μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στον οργανισμό όπως ψυχοκινητικές δυσλειτουργίες, προβλήματα μνήμης, μεταβολικές επιδράσεις, κατάθλιψη, απορρύθμιση του βιολογικού ρολογιού κλπ.

Επομένως, ναι, χρειαζόμαστε προστασία από το μπλε φως αλλά σε καμία περίπτωση την πλήρη αποκοπή του επειδή αυτό θα δημιουργούσε άλλα προβλήματα υγείας.

• Μια φυσική προστασία

Ευτυχώς, ο οργανισμός μας διαθέτει ένα μηχανισμό προστασίας έναντι του συγκεκριμένου φωτεινού φάσματος: υπάρχουν χρωστικές που βρίσκονται στο εσωτερικό του ματιού, οι οποίες δημιουργούν ένα πραγματικό φυσικό φίλτρο προστασίας που ενισχύεται με την κατανάλωση λαχανικών όπως το σπανάκι και το μπρόκολο. Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα των χρόνων, η λειτουργία αυτών των χρωστικών μειώνεται, με αποτέλεσμα το φίλτρο αυτό να αποδυναμώνεται.

• Τι συμβαίνει όταν το φυσικό φίλτρο προστασίας δεν λειτουργεί σωστά;

Τα κύτταρα που εκφυλίζονται απορροφούν το μπλε φως προκαλώντας μια χημική αντίδραση που δημιουργεί τοξικότητα για τα άλλα κύτταρα του ματιού, που επιταχύνει την καταστροφή των κυττάρων του αμφιβληστροειδή. Όταν η αποδυνάμωση του φυσικού φίλτρου οφείλεται σε προχωρημένη ηλικία, τότε μπορεί κανείς να λάβει συμπληρώματα διατροφής προκειμένου να αναπληρώσει τη χαμηλότερη απορρόφηση των χρωστικών από τον οργανισμό, αλλά και αντιοξειδωτικά που σταματούν την τοξικότητα και προστατεύουν τα κύτταρα.

• Χρειάζεται ειδική προστασία για το μπλε φως;

Η πρόληψη είναι πάντοτε ο καλύτερος «γιατρός». Με αυτό το δεδομένο λοιπόν, το πιο απλό πράγμα που θα μπορούσε να κάνει κάποιος είναι να εντάξει στην καθημερινή διατροφή του φρούτα και λαχανικά με έντονα χρώματα, που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και χρωστικές για τον αμφιβληστροειδή (όπως, φερ’ ειπείν, η λουτεΐνη).

• Τα πολύχρωμα λαχανικά προστασια από το μπλε φως 

Φυσικά, μια επιπρόσθετη προστασία συνιστάται σε όσους συνηθίζουν ή είναι αναγκασμένοι λόγω της φύσης της δουλειάς τους να περνούν πολλές ώρες μπροστά από την οθόνη του PC ή στο tablet.
Κατά το παρελθόν, η πιο διαδεδομένη μέθοδος προστασίας ήταν τα φίλτρα φακών για γυαλιά με πορτοκαλί χρώμα που είχαν όμως το μειονέκτημα της αλλοίωσης των χρωμάτων και της δυσκολίας στον διαχωρισμό του ενός χρώματος από ένα άλλο -επιλογή που, προφανώς, δεν αποτελούσε την πλέον ενδεδειγμένη λύση για όσους υποχρεούνταν να χρησιμοποιούν υπολογιστές που απεικονίζουν γραφικά και εικόνες κατά την εργασία τους. Αντίθετα, τα σύγχρονα φίλτρα για το μπλε φως κατασκευάζονται σε διαφανείς φακούς που δεν αλλοιώνουν την αντίληψη των χρωμάτων παρά στο ελάχιστο.

Το μπλέ φως αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου

Να σημειώσουμε τέλος ότι η ακτινοβολία του μπλε φωτός αυξάνεται παράλληλα με την βελτίωση της ποιότητας των οθονών, γι’ αυτό και θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι παθήσεις των οφθαλμών που σχετίζονται με την υπερέκθεση σε αυτό (όπως για παράδειγμα, ο πρόωρος καταρράκτης) θα αφορούν ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού στο μέλλον. Πολύ δε περισσότερο αν λάβουμε υπόψη και το ότι η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, tablets και κινητών τηλεφώνων στις ημέρες μας ξεκινά πια από την πρώιμη παιδική ηλικία.

• Πώς μπορώ να καταλάβω αν το μπλε φως έχει ξεκινήσει να επιδρά αρνητικά στον οργανισμό μου;

Συνήθως τα πρώτα συμπτώματα που θα έπρεπε να μας ανησυχήσουν είναι τα εξής:

• Κοκκίνισμα ή ερεθισμός των ματιών

• Ξηροφθαλμία

• Θολή όραση

• Κόπωση

• Πόνος στην μέση

• Πονοκέφαλος

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των σύγχρονων φακών με ειδικό φίλτρο για το μπλε φως;
Οι σύγχρονοι φακοί με επίστρωση για το μπλε φως προστατεύουν τα μάτια από την χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, μειώνοντας την οπτική κόπωση, βελτιώνοντας τη χρωματική αντίθεση και εξαλείφοντας το θάμπωμα που προκαλείται από τον τεχνητό φωτισμό, που κατά το παρελθόν δημιουργούσαν σημαντικές ενοχλήσεις και σταδιακή κούραση.
Τα πλεονεκτήματα των φίλτρων αυτών γίνονται άμεσα αισθητά ιδιαίτερα στην χαλάρωση των ματιών επειδή προσφέρουν μια πιο φυσική αντίληψη των χρωμάτων, καλύτερη αντίθεση και μείωση του θαμπώματος.