1821 - Η Εικονογράφηση της Ελληνικής Επανάστασης από τον Στρατηγό Μακρυγιάννη

Εικόνα: Δημήτριος Ζωγράφος, Η δίκαιη απόφαση του Θεού για την απελευθέρωση της Ελλάδος, 1836, αβγοτέμπερα σε ξύλο, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα


Το 1836 ο Μακρυγιάννης αναθέτει στον Δημήτριο Ζωγράφο την εικονογράφηση του Αγώνα

«Κι έρχονταν εδώ στην Αθήνα, πήραν έναν ζωγράφο Φράγκο και τον είχαν να διασκεδάσουν σε εικονογραφίες αυτών των πολέμων. [...] Δεν είναι γνωστή η γλώσσα του. Έφκλισε δύο τρεις, δεν ήταν καλός · τον πλέρωσε και έφυγε. Αφού εδότησε αυτό τον ζωγράφο, έστειλαν και έφεραν από τον Σπάρτη έναν αγωνιστή, ο Παναγιώτης Ζωγράφος κάλεσε τον [...] Πήγαινε στον Ζωγράφο και βγήκαμε στους λόφους και το τράβηξε ... Ετζή είναι εκείνη η θέση, εκείνη · αυτός ο πόλεμος έγινε, αρχηγός ήταν των Ελλήνων εκείνος, των Τούρκων εκείνος ».

Έφερα αυτόν και μιλήσαμεν και συμφωνήσαμεν το κάθε κάδρον την τιμήν του. κι έστειλε κι έφερε και δυό του παιδιά. Και τους είχα εις το σπίτι μου όταν εργάζονταν. Κι αυτό άρχισε από το 1836 και τέλειωσε το 1839”.

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα (Β 349) από τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη διαφαίνεται χαρακτηριστικά η διαλεκτική και αισθητική διαφορά μεταξύ τουρκικής Ελλάδας και Δύσης. Γιατί η λαϊκή ζωγραφική, με το απλό και κατανοητό της ύφος και το ευρύ περιγραφικό της χαρακτήρα, έρχεται σε ριζική αντίθεση με την ψευδοαισθητική τέχνη της αναπαράστασης, που καλλιεργήθηκε στην Ανατολή από την Αναγέννηση και μετά.

Ο ζωγράφος του Μακρυγιάννη (γεν. περί το 1790 και πέθανε μετά το 1843), καταγόταν από την Σπάρτη και ήταν οπλαρχηγός στην Επανάσταση. Είναι ελάχιστα γνωστά για τη μαθητεία και το ζωγραφικό έργο του. Ήταν, ωστόσο, αγιογράφος, γεγονός που επιβεβαιώνει την επιμονή της βυζαντινής παράδοσης και τη στενή σχέση της θρησκευτικής με τη κοσμική λαϊκή τέχνη.

Ο Δημήτρης Ζωγράφος φιλοτέχνησε 24 υδατογραφίες για την Ελληνική Επανάσταση, από το 1836 ώς το 1839 υπό την επίβλεψη του Μακρυγιάννη 

Ο πλούτος των λεπτομερειών τους –τα πρόσωπα, η τοπογραφία και η στρατηγική των μαχών, ο οπλισμός και οι ενδυμασίες των πολεμιστών, αλλά και τα χρώματα και η τεχνική του ζωγράφου  ρίχνει φως σε πολλές μικρές και μεγάλες στιγμές του αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους και της Ελληνικής Επανάστασης .

Τα έργα αυτά σχεδιάστηκαν με το χέρι του Π. Ζωγράφου και τη σκέψη του Ι. Μακρυγιάννη. Στο επάνω μέρος έχουν το θέμα με τον αριθμό της εικόνας και στο κάτω μέρος λεπτομερή περιγραφή του ιστορούμενου γεγονότος από τον ίδιο το Μακρυγιάννη.

Στην εικόνα με αριθμό 24 σχεδιάσθηκε ονοματολογία των φιλελλήνων καθ’ υπόδειξιν του Συνταγματάρχου Μακρυγιάννη σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς αυτούς που αγωνίστηκαν για την ελευθερία της Ελλάδος.



Aριστερά: Η Πτώσις της Κωνσταντινούπολης (λεπτομέρεια). Στο μέσον: Η Πολιορκία των Αθηνών (λεπτομέρεια). Δεξιά: Πρώτη μάχη των Ελλήνων κατά των Τούρκων κατά την Γέφυραν της Αλαμάνας και θάνατος του αρχηγού Διάκου και Ησαΐου αρχιεπισκόπου Σαλώνων και επιλοίπων γενναίων αξιωματικών (λεπτομέρεια).




Σχόλια

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ