Στις 15 Μαρτίου 1838 συγκεκριμένα, με το διάταγμα 980, καθιερώθηκε επίσημα η 25η Μαρτίου ως παντοτινή, «εις το διηνεκές», εθνική εορτή των Ελλήνων.
Την πρόταση για την έκδοση του διατάγματος από τον βασιλιά Όθωνα είχε κάνει ο Γεώργιος Γλαράκης, γραμματέας της Επικρατείας επί των Εκκλησιαστικών, Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και Εσωτερικών
Η εισήγηση του, που καθόριζε την 25η Μαρτίου ως ημέρα εθνικής εορτής, θεωρήθηκε ορθή και εύστοχη γιατί αποτελούσε ένα θαυμάσιο συνδυασμό του εθνικού με το θρησκευτικό στοιχείο.
Διότι, όπως χαρακτηριστικά τόνιζε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, το ελληνικό έθνος «εις την ιερόν του θρησκείαν οφείλει τας σημερινός αριστεΐας του, την ανεξαρτησίαν και πολιτικήν του ύπαρξιν, διότι μέγας ο Θεός των Χριστιανών όστις υπερασπίζεται τα δίκαια του...»
Το ιστορικό κείμενο του διατάγματος 980/1838 που καθιέρωνε τη μεγάλη εθνική εορτή, έχει ως εξής:
Στις 17 Μαρτίου το διάταγμα κοινοποιήθηκε στους διοικητές και υποδιοικητές της Επικρατείας και στις 20 του ίδιου μήνα ο Γραμματέας της Επικρατείας επί των Εσωτερικών έστειλε στα ίδια όργανα της διοίκησης εντολές για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων ώστε η γιορτή να τελεσθεί με όλη τη λαμπρότητα και την αξιοπρέπεια πού ταίριαζε στην επίσημη ιστορική μέρα.
Ο πρώτος επίσημος πανηγυρισμός της εθνικής επετείου τελέσθηκε πραγματικά με κάθε λαμπρότητα σε ολόκληρη τη χώρα και ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα, σύμφωνα με δύο επίσημα προγράμματα, πού είχαν εκδώσει οι αρμόδιες αρχές και σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο Μπενάκη.
Στις εκδηλώσεις πήραν μέρος 17 χιλ. Αθηναίοι, οι οποίοι κατοικούσαν τότε στην πρωτεύουσα.
Ο εορτασμός άρχισε την παραμονή το βράδυ με 21 κανονιοβολισμούς. Και την άλλη μέρα, Παρασκευή πρωί ανήμερα του Ευαγγελισμού, η Αθήνα ξύπνησε με 21 νέους κανονιοβολισμούς. Αριθμός συμβολικός που συνδυάζεται με το '21 της επανάστασης. Άρχισαν έπειτα να χτυπούν πανηγυρικά οι καμπάνες των εκκλησιών.
Το πρωί της 25ης Μαρτίου 1838, εψάλη δοξολογία στον τότε Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Ειρήνης (στην οδό Αιόλου) στην οποία παραβρέθηκε και ο Όθων ντυμένος με την παραδοσιακή φουστανέλα.
Το απόγευμα οργανώθηκε από το Δήμο χορός στην πλατεία των παλαιών Ανακτόρων στον οποίο συμμετείχαν όλοι οι νέοι της πόλης ανεξάρτητα από την κοινωνική τους τάξη και τους παρακολούθησαν πολλοί από τους Αγωνιστές του 1821. Τη νύχτα η πόλη φωταγωγήθηκε με λαδοφάναρα τους κεντρικούς δρόμους και την Ακρόπολη, ενώ στο Λυκαβηττό νέοι της εποχής κρατώντας φαναράκια,σχημάτιζαν ένα τεράστιο φωτεινό σταυρό με τις λέξεις "Εν τούτω Νίκα"
Όπως ήταν επόμενο, όλος ό τύπος της εποχής ασχολήθηκε με το μεγάλο γεγονός. Ο ανώνυμος αρθρογράφος της πολιτικής και φιλολογικής εφημερίδας «Αθηνά» σε ολοσέλιδο άρθρο του, περιγράφει τις επίσημες εκδηλώσεις, πού έγιναν στην Αθήνα, και τονίζει την ιδιαίτερη σημασία της μεγάλης γιορτής μ' αυτά τα λόγια:
«Είναι τώ όντι περίεργον νά παρατήρηση τις, άφ' ενός μέρους, πόση χαρά διεχύθη έξαφνα σήμερον εις τάς καρδίας και τά πρόσωπα όλων των Ελλήνων, πόσον συναισθάνονται το σοβαρόν και μεγαλεπήβολον του επιχειρήματος των και πάλιν αφ' έτερου, πόσον έξαφνα τους βλέπει τις από της ευθυμίας νά μεταβαίνουν εις τήν σύννοιαν, ένθυμούμενοι τους κινδύνους τους οποίους υπέφεραν υπέρ της αγίας ελευθερίας μας και τά σφάγια τά οποία επρόσφεραν εις τον ιερόν αυτής βωμόν.
Η υψηλή και μεγίστη Ιδέα αύτης της ιεράς ελευθερίας, τήν οποίαν ανύψωσαν οι προπάτορές μας εις τον κολοφώνα της δόξης της, και της οποίας τά θαύματα άνεπήδησαν, μετά παρέλευσιν τόσων αιώνων, από τάς Θερμοπύλας, τόν Μαραθώνα και τάς Πλαταιάς, εις τό Μεσολόγγιον, Σπάρτην και τό Φραγκοκάστελλον, και από τό 'Αρτεμίσιον εις Σαλαμίνα και τήν Μυκάλην εις τόν Γέροντα, Κάρπαθον και Κρήτην, ήτις τότε μέν εξέπληξε τήν οίκουμένην, νυν δέ έκίνησεν όλους τους λαούς της φωτισμένης Ευρώπης και έφερε γενικήν μεταβολήν και νέαν μορφήν εις τόν φωτισμένον κόσμον. δεν ήτο παράδοξον, αν κάποτε έφερε και αυτήν τήν κατήφειαν εις τους ευθυμούντας Έλληνας, όταν εσυλλογίζοντο, ότι η τόσον ακριβά αγορασμένη ελευθερία των αυτή δεν ετέθη ακόμη επί των πολιτικών θεσμών εις τά στερεά θεμέλια της, είς τά οποία μόνον στηριζομένη υπόσχεται τήν διάδοσιν των ουρανίων αύτης αγαθών.
Και πόσην επισημότητα δέν ήθελε δώσει η εορτή αύτη είς τήν Ελλάδα και όλον τόν φωτισμένον κόσμον αν, μαζί μέ τόν Ευαγγελισμόν της Θεοτόκου, της φανερώσεως του άπ' αιώνος μυστηρίου, της εθνεγέρσεώς μας και λοιπά, έπανηγυρίζετο και ή καθίδρυσις του συντάγματος μας, ή στερέωσις τής ελευθερίας μας αυτής εις την κοινωνίαν μας»·
Πιο κάτω ο συντάκτης συνεχίζει με το συγκινητικό επεισόδιο της αδελφής των ανδρείων αδελφών Λέκκα, πού συνέβη μπροστά στα Ανάκτορα, στη σημερινή πλατεία Κλαυθμώνος, οπού είχαν στήσει το χορό οι Αθηναίοι.
«Ο Δήμος των Αθηναίων είχε στήσει έν τρόπαιον έξωθεν της πλατείας του Παλατιού διά τήν έορτήν ταύτην περί τό όποιον συνηθροίζοντο και εχόρευον οι Έλληνες, εν τώ μεταξύ λοιπόν τούτο παρουσιάζεται έξαφνα ή πρεσβύτις και λευκόκομος αδελφή των διακρινομένων διά τήν ξεχωριστήν άνδρείαν των, αδελφών Λέκκα, ήτις αποτεινομένη προς τους χορηγούς, τους είπε :
«Σταματήσετε παιδιά μου, είς έμέ ανήκει ν' αρχίσω τον χορόν, διότι είς αυτό τό έδαφος επρόσφερα θύματα δύο ανδρείους αδελφούς και τον μοναχόν μου υιό και τοιουτοτρόπως μέ τά δάκρυα είς τά όμματα συνεχόρευε καί συνεψάλλετο μέ τους "Ελληνας.
Ας λέγουν λοιπόν ο,τι θέλουν οι άσπονδοι των Ελλήνων εχθροί Φαλμεράϊροι και άλλοι. ύμεις και αυτών ακόμη των αρχαίων Σπαρτιατίδων τό πνεύμα εύρίσκομεν είς τάς Ελληνίδας».
Γιά όσους δε συμμετείχαν στον πάνδημο εορτασμό και ιδιαίτερα για τους επίσημους ξένους, τους πρέσβεις της Ρωσίας, της Αυστρίας και τον αντιπρέσβη της Βαυαβαρίας,η εφημερίδα «Ό Σωτήρ» γράφει τά έξης :
«Είς όσους δέν ετίμησαν με τήν παρουσίαν των τήν Έθνικήν Έορτήν μας άποκρινόμεθα: Η Ελληνική Έπανάστασις δέν ομοιάζει μέ καμμίαν άλλην. Μόνη η ιδική μας είχε τό προνόμιον νά χειροκροτηθή από όλους τους λαούς, νά εμπνεύση τήν Μουσαν Βασιλέων, και νά όπλίση όπερ αύτης τους βραχίονας των τριών Κολοσσών της Ευρώπης. Τοιαύτην έπανάστασιν ημπορεί, νομίζομεν, έκαστος ακινδύνως και άνερυθριάστως νά πανηγυρίζη».
 |
Πρόγραμμα εορτασμού της 25ης Μαρτίου 1838 (παραμονή εορτής).
|
Για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 1838, εξεδόθησαν δύο προγράμματα, στο ένα εκ των οποίων ανακοινώνονται οι τελετές της παραμονής 24ης Μαρτίου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου